Al deze reacties op het trauma kunnen veel stress veroorzaken ook voor de geliefden, familie en vrienden. De reacties op het trauma kunnen ook leiden tot fysieke problemen zoals hoofdpijn, maag of darmklachten. Het is heel normaal om angst te hebben wanneer je een enge of mogelijk gevaarlijke situatie tegemoet gaat. In feite is deze angst essentieel voor onze overleving. Het veroorzaakt reacties in het lichaam die erop gericht zijn om ons leven te redden als dit wordt bedreigd.Bij dreigend gevaar nemen onze instincten het over. We kunnen deze gevoelens niet beheersen, maar we kunnen wel van ze leren. Als mens hebben we “vecht, vlucht of bevries” reacties ontwikkeld op mogelijke gevaren. Deze reacties zijn een natuurlijk proces en werkt om ons te beschermen.

Het is wat onze verre voorouders heeft geholpen om te beslissen of ze een gevecht aangaan met een roofdier, of snel een boom in vluchten.Wanneer we onder stress zijn of wanneer onze veiligheid in het gedrang komt, ervaren we meestal een van deze drie fysieke reacties: Vechten, vluchten van de situatie of bevriezen.Als je met gevaar geconfronteerd wordt, weet je of je het kunt verslaan of niet. Een wesp op een computerscherm? Geen probleem. Een Hond in een steegje? Misschien niet. Eveneens als je geconfronteerd wordt met aanzienlijke hoeveelheden stress in je dagelijkse leven, zul je een adrenalinestoot ervaren. Als je gelooft dat je de kracht hebt om het gevecht aan te gaan en om het te winnen, zal je lichaam hormonen afgeven die je voorbereiden op de strijd. Dit is de vechtreactie.Hoewel het onwaarschijnlijk is dat we in het dagelijks leven oog in oog komen te staan met een dodelijk roofdier, kan de vechtreactie nog steeds worden veroorzaakt door andere factoren. Of je nu betrokken bent bij een overval, een ongeluk of een ramp, maar ook als je je zorgen maakt over een presentatie, een interview of sociale gelegenheid. Je spieren worden gespannen, je begint te zweten, je hart klopt sneller – je handelt in een opwelling om jezelf te beschermen. Jij vecht.We hebben de vluchtreactie ontwikkeld als een manier om te ontsnappen aan een dreiging. Als je niet kunt vechten, moet je snel in veiligheid zijn. Je bloeddruk stijgt en je bloedsuikerspiegel stijgt. De adrenaline die je voelt helpt je om de situatie te ontvluchten. Deze reactie kan ook in het dagelijks leven worden geactiveerd. In een vervelend gesprek op je werk, wil je misschien weglopen. Dit gebeurt vaker dan we denken.

De bevriezingsreactie is een veel voorkomende reactie. De kans is groot dat je je voorstelt dat je op de beste manier met een situatie omgaat door te rennen voor je veiligheid of je klaar maakt om te vechten. In werkelijkheid is het een natuurlijke en menselijke reactie om niets te doen. Je bevriest. Je brein reageert op de meest primitieve manier op de angst, alsof je verrast wordt door iets dat je in je ooghoek ziet. Bevriezen is de oeroude, wanhopige poging om te voorkomen dat het roofdier je ziet. Wanneer we met gevaar geconfronteerd worden, is het normaal voor onze geest om de situatie te vertragen en te beoordelen. Bloed wordt onttrokken van de hersenen en het wordt moeilijk om te denken.Mensen die bevriezen in een traumatische situatie kiezen hier niet voor. Achteraf verwijten ze zichzelf vaak dat ze “passief” zijn, of krijgen schuldgevoelens. Terwijl ze in werkelijkheid geen controle meer hadden, als een konijn wat op de weg midden in de koplampen van een auto kijkt. Dit is hetzelfde met onze vecht-of-vluchtreacties. Mensen hebben zelden de controle en zijn hierdoor niet de schuldige voor hun instinctieve reacties.Een traumatische gebeurtenis of ervaring kan erg moeilijk zijn om mee om te gaan.

Meestal wordt het weg gestopt en er niet meer over gesproken, de gevoelens die hierbij horen mogen er niet zijn. Vaak weten mensen niet ‘hoe hier mee om te gaan’ en stoppen het weg. Terwijl het op de achtergrond aanwezig blijft, een last die met zich mee wordt gedragen.
Het is dan ook goed mogelijk dat PTSS vele jaren na de gebeurtenis wordt behandeld, wat betekent dat het nooit te laat is om hulp te zoeken.